Ο
Ασώματος στο Κακό Βουνό
Του Νικολάου
Δρανδάκη, καθηγητή Πανεπιστημίου
Σε απόσταση 1.30’
από την Κοίτα, ανεβαίνοντας δρόμο δύσκολο,
ψηλά στο Κακό Βουνό, πού λέγεται και
Χελιδόνι, συναντά ο επισκέπτης ναό
σταυροειδή, τρουλλαίο, τετράστυλο με
προστώο, αφιερωμένο στον Αρχάγγελο Μιχαήλ.
Το πιο ενδιαφέρον από την τοιχοδομία του,
είναι η κάλυψη του μεγάλου τρούλλου, η οποία
διαρθρώνεται με χωνευτές λίθινες νευρώσεις,
πού διαγράφουν σταυρό. Τόσο τις νευρώσεις
όσο και το προστώο ο καθηγητής Ν. Γκιολές
θεωρεί ως Γεωργιανή επίδραση, στη Γεωργία
απαντούν από τον 6ο αι.
Ο ναός είναι
χτισμένος με πλακόμορφες πέτρες και πηλό.
Διαστάσεις έχει 7,16x6,23. Οι τρεις αψίδες είναι
ημικυκλικές και ο τρούλλος οκταγωνικός. Σε
κάθε του πλευρά πλην της ανατολικής, έχει
ένα τυφλό παράθυρο με τύμπανο από πλάκα. Το
Α είναι ανοικτό. Τα τόξα των τυφλών
παραθύρων είναι γωνιώδη. Λείψανα οδοντωτής
ταινίας υπάρχουν πάνω από το μονόλοβο
παράθυρο του τύμπανου της Ν κεραίας. Από
τους τοίχους δεν λείπουν χαράγματα.
Οι καμάρες της Α
και Β κεραίας της εκκλησίας και το
τεταρτοσφαίριο της μεσαίας αψίδας έχουν
καταρρεύσει. Επίσης και το ΒΑ σφαιρικό
τρίγωνο. Μισογκρεμισμένη είναι και η καμάρα
της Δ κεραίας. Στο Β και Ν τύμπανο ανοίγεται
από μια φωτιστική θυρίδα με λίθινα πλαίσια.
Ίχνη
τοιχογραφιών σώζονται στο τύμπανο της Β
κεραίας και στον ημικυλινδρικό τοίχο της
κεντρικής αψίδας, σ' αυτήν λείψανα τεσσάρων
μετωπικών Ιεραρχών.
Δυτικά
συνάπτεται προς την εκκλησία
καμαροσκέπαστο, μονόχωρο πρόπυλο, διαστ.
2,27x2,34, στενότερο από αυτήν. Ψηλά στη Δ πλευρά
έχει τοξωτό παράθυρο και στη Β και Ν πλευρά
από μία τοξωτή θύρα. Η θύρα επικοινωνίας με
το ναό είναι χαμηλή, ορθογώνια. Την εκκλησία
του Ασώματου χρονολογούν ο Μegaw μεταξύ του 900
και του 1000 και ο Α. Ορλάνδος από το β τέταρτο
του 11ου αι. Θα έκλινα προς την χρονολόγηση
του ναού από το πρώτο τέταρτο του 11ου αι., αν
ληφθούν υπ' όψιν και τα αρχαϊκά στοιχεία του
μνημείου.
|