Μια νεοελληνική παράδοση από τη Μάνη περιγράφει τη μυθολογία της σπηλιάς που βρίσκεται στην άκρη του ακρωτηρίου Ταίναρο. Το σχετικό κείμενο έχει ως εξής:

"Σε μια σπηλιά που είναι στον Κάβο-Ματαπά, κατεβαίνει πολλές φορές ο Μιχαήλ ο Αρχάγγελος και βγάζει τις ψυχές που τους συχώρεσε ο Θεός τις αμαρτίες τους. Άλλοι πάλι λένε πως σ' αυτή τη σπηλιά μένουν βρικόλακες και πως ο Μιχαήλ ο Αρχάγγελος, όταν παρακαλεστούν σ' αυτόν οι άνθρωποι, πηγαίνει και τους ρίχνει από εκεί στα Τάρταρα, για να γλυτώσει τον κόσμο".

Η παράδοση αυτή είναι δημοσιευμένη από τον Ν. Πολίτη, στις "Παραδόσεις" τομ. Β. με αριθμό 989 και με τίτλο "Ο Μιχαήλ ο Αρχάγγελος, Μάνη".

Η κάθοδος του Ηρακλή στον Άδη
Ο ρόλος του Αρχάγγελου περιγράφεται καθαρά σαν ρόλος "ψυχοπομπού θεού", όπως αντίστοιχος στην αρχαιότητα ήταν ο ρόλος του Ερμού. Η ομοιότητα όμως αυτή παίρνει ακόμη περισσότερο βάθος και νόημα, όταν λάβουμε υπ' όψη ότι εκεί στην άκρη του Ταινάρου και οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τοποθετήσει την είσοδο του Άδου. Από εκεί γινόταν η "άνοδος" και η "κάθοδος" στο σκοτεινό βασίλειο του Πλούτωνος. Από εκεί, σύμφωνα με αρχαία παραλλαγή, κατέβηκε στον Άδη ο Ηρακλής, όταν είχε διαταχθεί από τον επίμονο και σκληρόκαρδο Ευρυσθέα να πάει και να του φέρει δεμένο τον Κέρβερο, τον ακοίμητο και φοβερό σκύλο του Κάτω Κόσμου. Πήγε ο Ηρακλής στο Ταίναρο, κατέβηκε βαθειά στο δρόμο που οδηγούσε στα Τάρταρα, πάλεψε σκληρά με τον Κέρβερο, τον νίκησε, και τον έφερε στον Ευρυσθέα. Τρομαγμένος όσο ποτέ στη ζωή του ο Ευρυσθέας, κρύφτηκε μέσα σ' ένα μεγάλο πιθάρι. Και έγινε η σκηνή εκείνη θέμα μιας σωζόμενης αρχαίας αγγειογραφίας. Η νέα προσταγή του στον Ηρακλή ήταν να πάρει αυτός ξανά στους ώμους το νικημένο αντίπαλο και να τον ξαναπάει στον Άδη. Δεύτερη. λοιπόν, επίσκεψη του Ηρακλή στο Ταίναρο, δεύτερη ίσως κατάβαση κάτω στον Άδη, και επιστροφή κατόπι.

Ο Ορφέας στον Άδη
Αλλά σύμφωνα με μιαν άλλη αρχαία μαρτυρία, από την ίδια είσοδο κατέβηκε στον Άδη και ο πικραμένος Ορφέας. Ήταν ο καιρός που είχε χάσει την αγαπημένη Ευρυδίκη του. Απαρηγόρητος έφθασε κάποτε στο Ταίναρο και επιχείρησε να κατέβει στον Άδη. Είχε μαζί του την αλάθητη λύρα, και όπλο του σπουδαίο το Θεϊκό τραγούδι του, αυτό που και πέτρες ράγιζε και τ' άγρια θηρία τα έκανε να ζυγώσουν ήμερα και γαλήνια. Ήταν τόσος ο ανθρώπινος πόνος, που εκφραζόταν με το μοιρολόγι του Ορφέα, ώστε και αυτοί οι ανελέητοι Θεοί του Κάτω Κόσμου συγκινήθηκαν. Δέχθηκαν μάλιστα την ικεσία του Ορφέα, να ξαναπάρει συντροφιά της ζωής του την Ευρυδίκη. Έβαλαν όμως έναν αμετακίνητο όρο, τον ακόλουθο: Εκείνος θα φύγει πρώτος για τον Απάνω Κόσμο, και πίσω θα τον ακολουθήσουν η Ευρυδίκη και ο εκτελεστής του όρου Ερμής. Και ο όρος έλεγε ότι ο Ορφέας, ώσπου να φθάσουν έξω στη γη και στο φως του ήλιου, οφείλει να μη γυρίσει να κοιτάξει προς τα πίσω.