ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ

Του Ντόναλντ Μακφαίηλ

Διάβαζα σε άρθρο της εφημερίδας το ΒΗΜΑ ότι στο Διαδίκτυο (Internet), μετά την πορνογραφία που επισκέπτονται κατά πρώτη προτίμηση οι «ψάχτες» (surfers) , δεύτεροι σε σειρά είναι αυτοί που επισκέπτονται και ψάχνουν τις γενεαλογικές αναζητήσεις.

Μετά την περιβόητη ταινία «Ρίζες» που ένας Αμερικάνος μαύρος έψαξε και βρήκε τις ρίζες του κάπου στην Αφρική (αληθινή ιστορία) μία νέα «μόδα» κατέκλυσε την κοινωνία μας, το να μαθαίνουμε από πού κρατάει η σκούφια μας. Στο εξωτερικό η μόδα αυτή έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας. Μία μανία όμως πολύ ενδιαφέρουσα που άλλοτε ικανοποιεί τους αποδέκτες της έρευνας και άλλοτε όχι. 

Πολλοί είναι αυτοί που ανακαλύπτουν ότι κάποιος πρόγονός του, ας πούμε ο προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-προ-πάππους του ήτανε πρίγκιπας και άλλοι ότι ήτανε ζητιάνος. Από κάθε άποψη όμως, η απόκτηση μιας προγονικής κατάστασης του σογιού μας, εκτός του ότι στολίζει ωραιότατα έναν τοίχο στο σπίτι μας, κατά προτίμηση το γραφείο ή το σαλόνι για να το βλέπουν όλοι, αποτελεί ιστορική και κληρονομική καταγραφή του επωνύμου μας και της οικογένειάς μας και ως γνωστό η οικογένεια είναι θεμέλιο λίθος της κοινωνίας μας. 

Όσο κατοικούσα στην Αγγλία (από το 1988 έως το 1992), ασχολήθηκα και εγώ αρκετά με τη σύνταξη του δικού μου γενεαλογικού δέντρου με την ενθάρρυνση ενός θείου μου στη Σκωτία που χρόνια συνέτασσε το δικό μας οικογενειακό κοινό δέντρο. Έχοντας όλα τα στοιχεία που ήδη μου έδωσε ο θείος μου άρχισα να επισκέπτομαι διάφορα ειδικά ιδρύματα στο Λονδίνο. Η πρόσβαση στα ιδρύματα και τις υπηρεσίες της Αγγλίας όμως δεν έχει καμία σχέση με τα ανάλογα της Ελλάδας. Η κατάσταση εδώ είναι τραγική. Κτίρια απολύτως ακατάλληλα, έγγραφα που ποτέ δεν έχουν ανοιχτεί, χώροι με ποντίκια, υπάλληλοι αρτηριοσκληρωτικοί και καταστροφικοί, κρατάνε την ιστορία του Έθνους μας σε βαθιά ανήλια υπόγεια.

Δυστυχώς στη χώρα μας δεν υπάρχει οργανωμένος φορέας καταγραφής και αξιοποίησης προγονικών καταστάσεων όπως γίνεται στο εξωτερικό. Υπάρχει όμως ένας άνθρωπος, ο δικός μας άνθρωπος που εγκαταλείποντας την εύκολη λύση του δημοσίου υπαλλήλου (είναι πτυχιούχος πολιτικός υπομηχανικός) ασχολείται εδώ και 20 χρόνια με τα γενεαλογικά δέντρα και γενικά με αρχειακές έρευνες παλαιών τίτλων ιδιοκτησίας, ιστορικών εγγράφων οικογενειών, κ.λ.π. «Καβαλώντας κάθε μέρα το βεσπάκι του, περιδιαβαίνει τις «πηγές» της Αθήνας για στοιχεία, ενώ συνεχείς είναι οι επισκέψεις του στην επαρχία για περισσότερα στοιχεία. Σε αυτό το σημείο όμως θα αφήσω το δημοσίευμα της εφημερίδας ΒΗΜΑ να αυτόν τον άνθρωπο να παρουσιάσει τον Άρη Πουλημενάκο.

Εδώ και 20 χρόνια ο Αριστείδης Πουλημενάκος αναλαμβάνει την ανίχνευση γενεαλογικών δέντρων. Οι πελάτες του τον κοιτούν με υγρά μάτια την ώρα που τους παραδίδει τον φάκελο με τους χαμένους - έτσι, δηλαδή, νόμιζαν - προγόνους. Κατακερματισμένα παζλ ζωής παίρνουν πίσω τα απολεσθέντα κομμάτια τους. Αυτή την περίοδο «τρέχει» συνολικά 10 υποθέσεις. Αφιερώνει για εκάστη κατά μέσον όρο τέσσερις μήνες γενεαλογικής έρευνας. Τουτέστιν ατελείωτα σούρτα φέρτα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στην Παλαιά Βουλή, σε υποθηκοφυλακεία και σε νεκροταφεία, μερόνυχτα αποκωδικοποίησης ορνιθοσκαλισμάτων πάνω σε καταλόγους (απογραφικούς, στρατολογικούς, ενοριτών, ενόρκων, φυλακισμένων και πάει λέγοντας), αβάσταχτα γραφειοκρατικά ταξίδια στον χρόνο. Το γραφείο του «Οι ρίζες» στη Νέα Σμύρνη υπόσχεται πλήρη τεκμηρίωση - «κάθε καινούργιο όνομα πάνω στο δέντρο συνοδεύεται και από το αποδεικτικό του στοιχείο».

Όλα ξεκίνησαν όταν ο ίδιος αποφάσισε να ψάξει το γενεαλογικό δέντρο του πατρός του. Ύστερα της μητρός του. «Ευτυχώς και οι δυο γεννήθηκαν στο ίδιο χωριό, την Πετρίνα της Λακωνίας. Δεν μπόρεσα όμως να σταματήσω εκεί. Μου πήρε τριάμισι χρόνια για να εντοπίσω όλους σχεδόν τους προγόνους μου. Συνολικά επτά γενιές, 14 δέντρα από τα συνολικά 39 της Πετρίνας — έφθασα ως το 1633. Μόνο μερικές γιαγιάδες μου λείπουν. Ύστερα είπα: Γιατί να μη βρω και τα υπόλοιπα "δέντρα" του χωριού μου;». Τα αποτελέσματα της έρευνας έγιναν βιβλίο. "Αν όλοι έσκυβαν με την ίδια αγάπη στον τόπο που τους γέννησε, έχω τη γνώμη ότι το ηθικό επίπεδο του λαού μας θα ήταν καλύτερο» σημειώνει στον πρόλογο του ο Νικηφόρος Βρετάκος. Η συνέχεια ήταν σχεδόν αναπόφευκτη. Και η νοσταλγική αδιακρισία έγινε τρόπος ζωής. «Είναι πολύ ωραίο να κάνεις το χόμπι σου επάγγελμα» αποφαίνεται σήμερα ο τότε αποκαρδιωμένος πολιτικός μηχανικός

Οι πελάτες συρρέουν με τις παραγγελίες και «είναι συγκινητικό γιατί κάθε ημέρα ανακαλύπτω κάτι». Απώτερο κίνητρο όσων - συνήθως νεαροί φοιτητές και μεσήλικοι -τον προσεγγίζουν, να «πατήσουν γερά στα πόδια τους». Με κάποιες εξαιρέσεις βέβαια - μία κυρία που αναζητούσε στη γενεαλογική της γραμμή κάποιο συγκεκριμένο κληρονομικό ψυχικό νόσημα, ένας Μανιάτης που επιθυμούσε διακαώς να περισυλλέξει στοιχεία για τη διεκδίκηση ενός πύργου στην ιδιαίτερη πατρίδα του, κάποιος άλλος με το επώνυμο «Υψηλάντης» ο οποίος ήθελε να αποδείξει τη συγγένεια του με τον περιώνυμο πρίγκιπα, για να ανακαλύψει τελικώς ότι το εν λόγω επώνυμο δόθηκε σε κάποιον προγονό του ως «δώρο» για κάποια υπηρεσία που είχε προσφέρει στον ηγέτη του '21.

Γενεαλογικά στοιχεία παραμονεύουν παντού. Ανιχνεύοντας επί παραδείγματι την προϊστορία του γένους Γιατράκου στο Αρχείο Βλαχογιάννη, ο κ. Πουλημενάκος σκόνταψε όλως τυχαίως σε ένα αμιγώς στρατιωτικό έγγραφο της 28ης Σεπτεμβρίου 1828 με δυσεύρετες ενδοοικογενειακές πληροφορίες που συνέταξε κάποιος από μηχανής Νικολάκης Γιατράκος:

"... Έπιασαν και δυο σκλάβους και ενώ ετοιμάσθην και μόνος μου να ξεκινήσω μας ήλθον θλιβεροί ειδήσεις ότι απόθανεν του αυταδελφού μου στρατηγού Γεωργάκη το αρσενικό του παιδίον και το θηλυκόν». Βέβαια δεν απουσιάζουν και κάποιες δυσάρεστες εκπλήξεις - αιμομεικτικές σχέσεις ή ανεπιθύμητοι πρόγονοι. «Είχε έρθει ένας κύριος ο οποίος, ενώ το γνώριζε, μου είχε αποκρύψει ότι μια γιαγιά του ήταν Τουρκάλα... Ψάχνοντας βρήκα ένα έγγραφο που ανέφερε το βέρο οθωμανικό ονοματεπώνυμο της προγόνου του, επιβεβαιώνοντας τις ανομολόγητες υποψίες του».

 

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΩΝ
Ζητήσαμε από τον Άρη Πουλημενάκο για τις ανάγκες αυτού του άρθρου να μας προσφέρει «κάτι» και πρόθυμα μας έδωσε μία κατάσταση με τα επώνυμα των Βαρβιτσιωτών από το 1750 έως το 1850 που έχει βρει και καταγράψει. Τα επώνυμα αυτά υπάρχουν καταγεγραμμένα σε επίσημα αρχειακά έγγραφα πολλών ιστορικών πηγών, μεταξύ των οποίων στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (μοναστηριακά, στρατιωτικά, επαναστάσεως, Βλαχογιάννη, δημοτικά κ.α.) στα υπουργεία, στις βιβλιοθήκες, στα ιδρύματα, στα μουσεία, σε ιδιωτικά έγγραφα, κ.λ.π. Εδώ ίσως πρέπει να πούμε ότι ο Άρης δεν παραδίδει κανένα επώνυμο ή στοιχείο το οποίο δεν έχει καταγραφεί σε επίσημο έγγραφο.

Δημοσιεύουμε λοιπόν όλα τα επώνυμα, σε απόλυτη αλφαβητική σειρά, πολλά των οποίων είναι άγνωστα στους σημερινούς ντόπιους. Μερικά δε από αυτά δεν υφίστανται πλέον.

Στην πιο κάτω παράθεση της κατάστασης πολλά επώνυμα επαναλαμβάνονται, με διαφορετικό όμως τονισμό ή απόκλιση αλλά βρέθηκαν και έτσι, και γι αυτό αναφέρονται για το πιστότερον της ιστορικής και γενεαλογικής καταγραφής.

-Αναγνωστόπουλος - Βάθης
- Βάκας
- Βάκκας
- Βαλτάς
- Βαρβιτσιώτης
- Βλήτας
- Βλήτος
- Βόρτσος
- Βουθούνης
- Βουλούκος
-Γεωργακόπουλος
- Γιάννουκλας
- Γούβης
- Γουβής
-Δημακόπουλος
- Δημάκης
- Δημάκος
- Δούκας
- Ζαχαρόπουλος - Ηλιόπουλος - Θωμάς - Κακαβάς
- Καναράς
- Κανέλιας
- Κανελιάς
- Καπερόνης
- Καπερώνης
- Καρδαράς
- Καρλαύτης
- Κατζιαράς
- Κοκκίνης
- Κουμπάρος
- Κουτζόγιαννης
- Κοντογιαννάκης
- Κοντογιάννης
- Κοντζιάς
- Κοντογιώργης
- Κουναβέλης
- Κουναβέλος
- Κουρτζούκης
- Κουρτζούνης
- Κουρτσούνης
- Κυριαζής
- Κοτζιάς
- Λαίνης
- Λάριος
- Λεβεντάκης
- Λιεύς
- Λιόπουλος
- Λούρμπας
- Μανόλος
- Ματθαιάκος
- Ματθαίος
- Ματθαίου
- Ματθεάκος
- Ματθέου
- Μαυρόγιαννης
- Μεντώνης
- Μερτζήλιος
- Μερτζίλιος
- Μερτζόλιος
- Μητρόπουλος
- Μίχος
- Μουστακάρας
- Μπάκας
- Μπαλτάς
- Μπαρκούσης
-Μπαρμπιτζιώτης
-Μπαρμπουλέτος
- Μπελάς
- Μποζίκας
- Μπόρτζος
- Μπουλούκος
- Μπουλούκος Γιαννάκος
- Μπουθούνης
- Νιάγκος
- Νικολακόπουλος
- Νικολάου
- Νικολόπουλος
- Νεοφώτιστος
- Παγώνης
- Παντελάκος
- Παντελέων
- Παπαδάκος
- Παπαδόπουλος
- Παπάς
- Παργώρης
- Παρηγόρης
- Πατζιαλός
- Πατσιαλός
- Πετράκης
- Πετρίδης
- Πιέρρος
- Πορφύρας
- Πορφύρης
- Πορφύρος
- Πουρτσής
- Πράτας
- Προυτζής
- Ραμαντάκης
- Ροής
- Σαραντάκης
- Σκλήβας
- Σκουτάκης
- Σταθάκος
- Σταματάκος
- Σταμάτης
- Σταματόπουλος
- Στριφάκος
- Στρίφας
- Τζίβας
- Τζιμικάλης
- Τζόκας
- Τζολάκης
- Τσιαπράλης
- Τσιαρκαλής
- Τσιμικάλης
- Τσολάκης
- Φουντάς

 

- Χάλιας - Ψυχογιός    

Όπως είπαμε παραπάνω, οι πηγές ανεύρεσης ονομάτων και εγγράφων είναι αρκετές. Αρκεί να έχει κανείς τις κατάλληλες ικανότητες και άπειρο χρόνο να ερευνά. Ένα από τα έγγραφα αυτά μας παρέδωσε ο Αρης Πουλημενάκος για δημοσίευση και περιλαμβάνει 28 ονόματα Βαρβιτσιωτών. Είναι φωτοτυπία από τον Φάκελο Φ206 των Γενικών Αρχείων του Κράτους της θεματικής κατηγορίας «Αριστεία» και αποτελεί εισηγητική κατάσταση του έτους 1843 για απονομή Αριστείου του Κράτους προς τους αναφερόμενους αγωνιστές Βαρβιτσιώτες του 1821. Για την ιστορία, σε άλλο έγγραφο του 1844 φαίνεται ότι σε όλους τους καταγραμμένους στην κατάσταση απενεμήθη Σιδηρούν Αριστείον.

Για την ευκολώτερη ανάγνωση του εγγράφου παρατίθεται «αποκρυπτογραφημένη» η κατάσταση των ονομάτων, διατηρώντας όμως την ορθογραφία της.

Επαρχία Μιστρά

- Σταμάτης Παργώρης
- Γιανάκης Πετράκης
- Ανδρίκος Μπουθούνης
- Γιάνος Δημάκος
- Παναγιώτης Λαϊνάς
- Μανθέως Ψυχογιός
- Αθανάσιος Γ Μπουλούκου
- Γεώργιος Πατζιάλος
- Κονσταντής Ραμαντάκης
- Γιάνις Κουρτζούνης
- Γιανάκης Τζόκας
- Ζαχαρίας Παπαδάκος
- Κονσταντής Πράτας

- Πέτρος Νικολάου
- Παναγιώτης Λιεύς
- Αδάμης Μπελάς
- Κονσταντής Κοντογιαννάκης
- Κόστας Καρλαύτης
- Δημήτριος Πορφύρας
- Αθανάσιος Γιανάκος Μπολούκος
- Αθανάσιος Κατζιαρός
- Δήμος Κανέλιάς
- Μήτρος Μητρόπουλος
- Νικόλαος Σταθάκος
- Γεώργιος Αναγνωστόπουλος
- Παναγιώτης Κουναβέλης
- Παναγιώτης Γουβής
- Γιάνης Κοκίνης

Σε άλλη σελίδα εκτός από την δημοσιευόμενη υπάρχουν και άλλα ονόματα Βαρβιτσιωτών.

                                


Γράμμα στο Καπετάν Ζαχαριά ] Η Κίβδηλη νίκη του Σπύρου Λούη ] Οικοτουρισμός στη Μαραθέα ] ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ] Γυναίκες της Λακωνίας (Α') ] ΛΥΓΕΡΕΑΣ ] Ονόματα Ολυμπιονικών σε Στάδια της Λακωνίας ] Ομογένεια ] Πρόδρομος Εμφιετζόγλου ] Γυναίκες της Λακωνίας (Β) ] Η μυστηριώδης Κινστέρνα στη Μάνη ] PANLACONIAN ] [ Επιστροφή στις ρίζες μας ] Στα Χνάρια του Καπετάν Ζαχαριά ] ΟΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΕΣ ] ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ] Αιχμάλωτες του Ιμπραήμ ] Πομάκοι και Πομακοχώρια ]