Από το βιβλίο του
Μιχάλη Γρηγ. Μπατσινίλα «ΟΙ ΜΕΔΙΚΟΙ ΤΗΣ
ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑΤΡΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΟΙΤΥΛΟΥ ΜΑΝΗΣ ΚΑΙ Η
ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΟΡΤΗ». Αθήνα 1999.Ο Ε.
Γεμενίτς ήταν Γάλλος περιηγητής αλλά όπως
σημειώνει ο Μπάμπης Άννινος (Ιστορικά
Σημειώματα σελ. 414) καταγότανε από Έλληνες.
Περιηγήθηκε την Μάνη το 1856 και δημοσίευσε
τις εντυπώσεις του το 18651.
Επισκέφθηκε και έγραψε και για άλλα μέρη
της Ελλάδας.
Σε
υποσημείωσή του στο βιβλίο του ο Γεμενίτς «Η
Μάνη και οι Μανιάτες», που μετέφρασε ο
Ευάγγελος Γ. Καψάλης2
γράφει τα εξής για τους Μεδίκους-Γιατριάνους.
«…Ιατράκις
είναι υποκοριστικό της λέξης ιατρός.
Υπάρχει επίσης στη Μάνη μία οικογένεια με
το όνομα Ιατροί η οποία ισχυρίζεται ότι
κατάγεται από τους Μεδίκους, των οποίων
είναι κατά λέξη μετάφραση το όνομα «Ιατροί».
Μία παράδοση διαδεδομένη στη Μάνη
βεβαιώνει ότι είναι οι Μέδικοι από τους
οποίους κατάγονται οι Ιατροί, των οποίων το
όνομα έχει εξιταλισθεί. Οι πληροφορίες που
ελάβαμε από τη ιδίαν οικογένειαν των Ιατρών
παρέχουν μίαν εξήγηση περισσότερο αληθινή.
Οι
Ιατροί του Βοίτυλου κατέχουν ένα
χειρόγραφο και γενεαλογικούς τίτλους των
οποίων αποκτήσαμε ένα απόσπασμα σύμφωνα με
το οποίον σε μια πολύ παλιά εποχή ένας
Μέδικος ταξιδεύοντας στην Ελλάδα είχε
ριφθεί από την θύελλα στο λιμάνι του
Βοιτύλου. Εκεί έγινε εραστής μιας νεαρής
κόρης την οποία παντρεύτηκε και με την
οποία απέκτησε ένα γιο. Στη συνέχεια
εφονεύθη υπό άγνωστες συνθήκες από τους
Βοιτυλιώτες και η χήρα του διέφυγε στη
Φλωρεντία με το τέκνον της. Ύστερα από
μερικά χρόνια αυτή επανήλθε στη Μάνη με τον
γιο της. Αυτός παντρεύτηκε και απέκτησε
τέσσερα αγόρια.
Τα τρία
από αυτά παρέμειναν στο Βοίτυλο όπου οι
απόγονοί των υπάρχουν ακόμη και
απολαμβάνουν μεγάλης υπολήψεως. Ο τέταρτος
που ονομάζεται Ιωάννης εγκατεστάθη πλησίον
της Σπάρτης στο χωριό Λαγονίκα (εννοεί τον
Λογκανίκο), όπου βλέπει κανείς μια παλιά
εκκλησία που κατεσκευάσθη από αυτόν, όπως
το δείχνει μία επιγραφή η οποία διαβάζεται
ακόμη στη βάση μιας κολώνας της Αγίας
Τράπεζας. ‘Ιωάννης Μέδικος ανήγειρε’. Οι
Ιατροί ή Μέδικοι της Λακωνίας είναι σήμερον
εγκατεστημένοι στο Ναύπλιο όπου ασκούν
σημαντική επίδραση, την οποίαν οφείλουν
ακόμη στην εκτίμηση του κόσμου περισσότερο
παρά στη μεγάλη περιουσία τους…».
Από τα
λεγόμενα του Γεμενίτς βγαίνει αγόγκυστα το
συμπέρασμα ότι έχει άριστες πληροφορίες
για τους Ιατρούς ή Μέδικους του Λογκανίκου,
από απογόνους τους που συνάντησε στο
Ναύπλιο3
και ανάγουν την καταγωγή τους στον Ιωάννη
Μέδικο, για τον οποίον οι ιστοριοδίφες
αποφαίνονται ότι εγκαταστάθηκε στην
περιοχή Λογκανίκου-Κοτίτσας γύρω στο 1770.
Σίγουρο είναι
ότι οι Μέδικοι ή Γιατροί του Λογκανίκου
κατάγονται από το Βοίτυλο. Όμως
την παραπληροφόρηση για δήθεν ύπαρξη
χειρογράφου και γενεαλογικούς τίτλους των
Ιατρών του Βοιτύλου είναι αδύνατον να τις
δεχτώ, γιατί πρώτον θα τα δημοσίευε και
δεύτερον θ’ ανάφερε τουλάχιστον τα ονόματά
τους, όπως έκανε με τον δήθεν τέταρτο γιο
τον Ιωάννη.
Χοντροκομμένη
αναφορά είναι ότι η χήρα γενάρχης των
Μεδίκων-Γιατριάνων πήγε με τον γιο της στην
Φλωρεντία και ξαναγύρισε στο Βοίτυλο,
αργότερα. Ποιός άραγε θα το ’κανε και
μάλιστα γυναίκα, εκείνα τα χρόνια, να φύγει
και να ξανάρθει.
Η αλήθεια είναι
ότι μέσα από την παραπληροφόρηση των
Γιατρών του Ναυπλίου, στον Γεμενίτς,
σωζότανε ανάμεσά τους η παράδοση ότι από
ένα Μέδικο και μια Μανιατοπούλα γεννήθηκε
ένα αρσενικό, ο πατέρας του δολοφονήθηκε
και αυτό μεγάλωσε παντρεύτηκε και γέννησε
πολλά αρσενικά (ντουφέκια) τέσσερα (4) κατ’
αυτούς, έξι (6) για τους Μεδίκους-Γιατριάνους
του Οιτύλου. Όσο για τους γενεαλογικούς
τίτλους πρέπει να του είπαν οι Γιατροί του
Ναυπλίου και για τον τίτλο του Ιωάννη που
αναφέρεται ως «τενέντες καβαλλιέρος».
Στο Βοίτυλο στο
μοναστήρι του Ντεκούλου υπήρχε χειρόγραφο
βιβλίο με τις γενεαλογίες των Μανιατών τα
μοναστήρια και άλλες πληροφορίες γραμμένο
με γράμματα χρυσά αλλά κατεστράφη από τους
Χίτες Εάν το είχε δει ο Γεμενίτς θα μας
έδινε πλείστες όσες πληροφορίες για την
Μάνη. Όμως σίγουρα δεν πληροφορήθηκε από
Μέδικους-Γιατριάνους του Βοιτύλου Μάνης,
γιατί τότε θα υπήρχαν λεπτομερείς και
συγκεκριμένες πληροφορίες για τους
γενάρχες τους, που μέσα απ’ την παράδοση
διέσωσαν στο λειτουργικό της Μεγάλης
Γιορτής τα Χριστούγεννα.
Παραπομπές
1. E.
Yemeniz, Le magne et les Mainotes(en “Revue des deux Mondes” 1865).
Μετάφραση: Ευάγγελου Γ. Καψάλη, Ε. Γεμενίτς «Η
Μάνη και οι Μανιάτες». Προσθήκη στο βιβλίο
του πατέρα του Γεράσ. Δ. Καψάλη «Μάνη-Γύθειον-Σπάρτη»,
που επανέκδωσε με την επιμέλειά του και τις
προσθήκες του ο Ευάγγελος Γ. Καψάλης, Αθήνα
1993.
2. Ως
ανωτέρω, σημείωση (1) σελ. 100.
3. Κ. Κ.
Σπηλιωτάκη, «Το αρχείον Μιχαήλ Ιατρού»
(1802-1893), Αθήναι 1984, σελ. 12-13. Γενεαλογικά-Πρόγονοι
και στο τέλος του βιβλίου ο Γενεαλογικός
πίνακας α΄.