Κούλης Αλέπης
Χωρισμός
Άσπρο
μαντήλι, ολεύωδο,
στις άκρες κεντημένο,
πάντα από κάποιο τραίνο
πικρό σε βλέπω λάβαρο
στα μάτια μου άττλωμένο
άσπρο μαντήλι ολεύωδο,
στα δάκρυα βουτηγμένο.
Ο Κούλης Αλέπης γεννήθηκε
στην Αρεόπολη (Τσίμοβα) της Λακωνίας
στα 1903 από πατέρα εργολάβο Δημοσίων
Έργων και μαρμαρογλύπτη. Ύστερα από τα
εγκύκλια μαθήματα, που άκοτυσε στο
Γύθειο, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου
σπούδασε φιλολογία και νομικά και
σταδιοδρόμησε ως ανώτερος υπάλληλος
του Υπουργείου Οικονομικών, του οποίου
και χρημάτισε προσωπάρχης επί μια
ολόκληρη δεκαετία. Από τη δημόσια
υπηρεσία απεχώρησε το 1960.
Συνεργάστηκε με τα
εγκυρότερα λογοτεχνικά περιοδικά, δικά
μας και ξένα, όπως στο «Λόγο», «Νέα
Ελληνικά Γράμματα», «Νέα Εστία», «Πνευματική
Ζωή», «Ελληνική Δημιουργία», «Ακτίνες»,
«Φιλολογική Πρωτοχρονιά» Μαυρίδη, «L’
Hellenisme Contemporain», «Les Cahiers du Nouvel Humanisme», «Eco
del Parnaso» και «Giornale dei Poeti» με πρωτότυπα
ποιήματά του και άρθρα, καθώς και
μεταφράσεις του ξένων ποιητών και
συγγραφέων. Ασχολήθηκε επίσης με το
αρχαίο ελληνικό θέατρο και έχει
μεταφράσει τις τραγωδίες του Ευριπίδη
«Μήδεια» και «Ηλέκτρα». Φιλoτ;eχνησε
ακόμη σειρά εκλεκτών μεταφράσεων από
Γάλλους, Ιταλούς και Γερμανούς ποιητές.
Ολότελα ξεχωριστά λογαριάζονται στο
ενεργητικό του οι περίφημες
μεταφράσεις του από το έργο των
συγχρόνων Αρμενίων ποιητών, που
αποτέλεσαν την πασίγνωστη ανθολογία
του υπό το τίτλο «Αρμενική Μούσα» και
τα «Εικοσιτέσσερα Σοννέτα» της
Γαλλίδας ποιήτριας του 16ου αιώνα
Λουΐζας Λαμπέ, που θεωρήθηκαν ως
εξαιρετικές δημιουργίες.
Ο Κούλης Αλέπης, που
διακρίνεται για τον ελεγειακό τόνο της
ποιήσεώς του και την άψογη τεχνική του,
έχει δώσει και σε ξένες γλώσσες
ορισμένα ποιήματά του, όπως στα γαλλικά
και τα Ιταλικά.
Ποιήματά του έχουν
μεταφρασθεί σε διάφορες γλώσσες, όπως
στη γαλλική, γερμανική, Ιταλική και
αρμενική. Είναι ιδρυτικό μέλος της
Εθνικής Εταιρίας των Ελλήνων
Λογοτεχνών, χρημάτισε δε διοικητικός
σύμβουλός της επί πενταετία. Τα
τελευταία χρόνια ασχολείται και με τη
ζωγραφική.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
«Ερημικοί
Περίπατοι» ποιητική συλλογή (1931).
«Ευρυπίδου
«Μήδεια» μετάφραση (1933)-(1966).
«De Profundis» ποιητική συλλογή
(1937).
«Αρμενική Μούσα»
Ανθολογία Αρμενικών ποιημάτων,
μεταφράσεις, (1938, 1939, 1957).
«Ευρυπίδου «Ηλέκτρα»
Μετάφραση (1944), (1964).
«Στον ίσκιο της Αγάπης»
ποιητική συλλογή (1948).
«Η Μητέρα τον Χριστού»
λυρική σύνθεση του Α. Σ. Νοβάρο,
μετάφραση, (1953).
«Χρυσές Μνήμες» ποιητική
συλλογή. (1959).
«Η Λουϊζα Λαμπέ και τα
Εικοσιτέσσερα Σονέτα της» μελέτη και
μεταφράσεις (1961).
«Η Ελλάδα στον Βιργίλιο»
μελέτη του Λουΐτζι Αλφόνσι,
μετάφραση, (1962). Ανάτυπο περιοδ. «Παρνασσός».
«Το Χρονικό της Ζωής μου»,
ποιητική αυτοβιογραφία (1963).
«Άνθη από κήπους ξένους»
Ανθολογία μεταφράσεών του από το
έργο υπερεβδομήκοντα ξένων ποιητών
(1964).
«Αρχαία Ελληνικά
Επιγράμματα» (Παλατινής Ανθολογίας),
μεταφράσεις. Ανάτυπο «Φιλολογικής
Πρωτοχρονιάς», Μαυρίδη (1968).
«Ποιήματα (1931-1998)».
Συγκεντρωτική έκδοση του ποιητικού
του έργου (1968).
Το πατρικό σπίτι
Όπου κι’ αν πάω δε σε ξεχνώ φτωχό μου,
άγιο σπιτάκι
στο Γύθειο μου, με τις ελιές πού έγερναν
στοργικά,
τα παραθύρια που έβλεπαν στο αντικρυνό
νησάκι
και το μπαλκόνι το ψηλό με τα μυριστικά.
Κι’ έτσι όπως πρώτα
ξαναζώ στη σάλα όπου άλλα χρόνια
όλα γελούσαν κι’ έρχονταν τ’ αηδόνια
κάθε αυγή,
σαν έπαιρνε η δροσάνοιξη κι’ ελυώνανε
τα χιόνια
στον ήλιο, κι’ απ' της πίκρας μου τη
μάταιη συλλογή·
Φεύγει η γλυκειά, νοσταλγική
μορφή του αγνού πατέρα,
τ’ άσπρα λουλούδια στο παλιό καθρέφτη
μας εμπρός,
Το φτωχικό καντήλι μας, το εικόνισμα,
και πέρα
στη θάλασσα ατρικύμιαστος της νιότης
μου ο καιρός.
Και σ’ αγαπώ ναι, ω λατρευτό
μου Γύθειο κι’ όλο
σ’ εσέ να ‘ρθώ ονειρεύουμαι σπιτάκι
μου σκεβρό,
για να χαρώ και τη στερνή ζωή μου αυτού
στο μώλο,
τα βράδυα αργά διαβαίνοντας, μα τάχα τι
θα βρω;
Τίποτ’ αλλοίμονο... φωτιά
θαρρείς κι’ έχει αφανίσει
κήπους μαζί και λούλουδα και δένδρα και
κλαδιά,
βουβό το σπίτι απόμεινεν, οι πόρτες του
έχουν κλείσει
και το κυκλώνει μια βαρεία σα λείψανον
ευωδιά.
Είπαν για το Κούλη Αλέπη…
Κωστής Παλαμάς: Ο ποιητής
γεννήθηκε στο Γύθειο, μα κατοικεί στων
ποιητών τα φεγγαροφώτιστα περιβόλια,
που δεν έχουν πατρίδες ή που είναι των
πατρίδων όλων, και αγάλλεται με τα
όνειρα του Απρίλη : Πάνω απ’ το λόφο ένα
Ιλαρό - σαν άσπρο κρίνο στο νερό -
φεγγάρι είχε ανατείλει - όταν εμείς, στο
φράχτη εκεί - με μια λαχτάρα ηδονική -
σιμώοαμε τα χείλη. Η «Ελβίρα» θυμίζει
τη μούσα του Λαμαρτίνου και δεν ξέρω
ποιές ηρωίδες φράγκικων Ιστοριών.
Άρθρο «Οι Νέοι» εφημ. «Ελ. Βήμα» 15 - 6 - 1926.
Σωτήρης Σκίπης: Με τέτοιαν
ευγενική έκφραση περιβάλλει όλα τα
τραγούδια της συλλογής του. Ξέρει το
μυστικό να είναι πάντα αρμονικός και να
χαρίζη στον αναγνώστη αληθινές
καλλιτεχνικές συγκινήσεις, όπως σε
πολλά από τα σοννέτα του, όπου διατηρεί
και περισσότερη σχετικώς ανεξαρτησία.
Ίσως γιατί η μορφή του σοννέτου ανήκει
σε όλους και σε κανένα.
Περιοδ. «Εργασία» φύλλο 112/20 - 2 - 1932.
Πάνος Παναγιωτούνης: Ο
ποιητής είναι μάστορης του στίχου,
γνωρίζει να διαλέγει με ευχέρεια τη
λέξη και να την τοποθετεί στην
κατάλληλη θέση, γνωρίζει με ευχέρεια να
αρχιτεκτονεί τα ποιήματα κι’ εκτός από
το περιεχόμενο, να τα πλάθει σε μορφή
και να καταξιώνει την ποιητική του.
«ΛΑΚΩΝΙΚΑ», Διμηνιαία
επιθεώρηση του Συνδέσμου
Λακεδαιμονίων Αττικής, Έτος Ε’, Τ.30
Νοέμβριος – Δεκέμβριος 1968 |