του Κυριάκου Κάσση, ποιητή – μελετητή - ζωγράφου

Με τη νέα διοικητική δομή στην Τοπική Αυτοδιοίκηση παρουσιάζεται και πάλι το άμεσο αίτημα της διαμελισμένης εδαφικά ιστορικής Μάνης.

Κάποτε, με την δικαιολογία των μακρινών αποστάσεων και την ανυπαρξία οδικού δικτύου, είχε θεσπιστεί «άνωθεν» ο διαχωρισμός της Μάνης σε Λακωνική και Μεσσηνιακή (!). θυμίζουμε ότι το 1790 ο ποιητής Νικ. Νηφάκος από τη Μηλιά της ΒΔ Μάνης έγραφε «στα όρη ετούτα εφύγασι οι παλαιοί Σπαρτιάτες/και είν' αυτοί που λέγονται την σήμερον Μανιάτες». Ο δε μακαρίτης Ακαδημαϊκός Σωκ. Κουγέας, από τους Δολούς, όταν του είπαν ότι λόγω κοντινότερης απόστασης, εντάχθηκε η ΒΔ Μάνη στον νομό Μεσσηνίας, είπε χαριτολογώντας: «Για τον ίδιο λόγο θα έπρεπε να εκχωρηθεί η Κομοτηνή κι η Ξάνθη στη Βουλγαρία!».

Ο πραγματικός λόγος ήταν να βγαίνουν περισσότεροι βουλευτές, δήμαρχοι, πάρεδροι, γραμματείς κ.λπ. «ημέτεροι» κάποιων «υψηλά» ισταμένων. Η Καρδαμύλη π.χ. οδικώς απέχει πολύ λιγότερο από την πρωτεύουσα του νομού Λακωνίας απ' ότι η παραταινάρια περιοχή της Μάνης ή η περιοχή της Μονεμβασίας - Νεάπολης. Σήμερα με τους δρόμους και τα μέσα συγκοινωνίας δεν υπάρχει δικαιολογία. Αν συσταθεί ιδιαίτερο «Επαρχείο Μάνης» - ολόκληρης της Μάνης - με όρια Αβία - Ταίναρο - Γύθειο, διαμορφώνεται ο συμπαγής χώρος της Μάνης. Και, λογικά, πρωτεύουσα του «Επαρχείου» θα είναι ή η κορυφή του ισοσκελούς αυτού εδαφικού τριγώνου, ή η μέση της μεγάλης πλευράς, δηλαδή το Γύθειο ή - ακόμα πιο πρόσφορα - η Αρεόπολη. Τότε όλες οι περιοχές της Μάνης θα έχουν εύκολη πρόσβαση στο «κέντρο» της, την Αρεόπολη. Η απόσταση Αρεόπολη - Ταίναρο, είναι περίπου ίση με την απόσταση Αρεόπολη - Σταυροπήγι.

Βλέποντας μια τόσο ιδιαίτερη και συμπαγή πολιτιστικά ελληνική χώρα, μπορούν να ζητηθούν άμεσες μεγάλες οικονομικές ενισχύσεις από διεθνείς οργανισμούς που μόνο έτσι θα λαμβάνουν το στίγμα της παρουσίας της Μάνης.

Οι λόγοι που επιτάσσουν την ανασύμπτυξη της Μάνης είναι πολλοί. Κυρίως όμως είναι λόγοι ιστορικοί και πολιτιστικοί - λαογραφικοί. Ήθη, έθιμα, γλωσσικό ιδίωμα, αίσθηση κοινής ιστορικής καταγωγής και εθνικής συνείδησης, ιστορικών περιπετειών κ.λπ. Δεκάδες αιώνες σφυρηλάτησαν την ιδιαιτερότητά της, μέσα στον Πανελλήνιο χώρο. Οι ιδιαιτερότητες μέσα στην Ελληνική (και Πανευρωπαϊκή ή Διεθνή) κοινότητα δεν είναι εναντίον στην πρόοδο. Η ισοπέδωση και ομοιομορφοποίηση (= ρομποτοποίηση) των ιδιαίτερων πατρίδων και πολιτισμών δεν είναι πρόοδος, όπως κακώς έχει νομισθεί από όσους πρόχειρα, επιπόλαια ή και βραχυπρόθεσμα ή καιροσκοπικά σκέπτονται.

Προκειμένου μάλιστα για τη Μάνη, αυτή που διατήρησε πλήρη εθνική συνείδηση όσο καμία άλλη ελληνική περιοχή, πρέπει, όχι απλά να μείνει αδιαίρετη και συμπαγής, αλλά και να αναβαθμιστεί σαν τόπος ιδιαίτερης εθνικής σημασίας για τον Ελληνισμό.

Αλλά επιπρόσθετα και για πληθυσμιακούς λόγους, πρέπει να επανενωθεί: Για να υπάρξει στο Μέλλον. Γιατί με την αστυφιλία και την ερήμωση του τόπου, σε λίγο δεν θα υπάρχουν Μανιάτες, παρά μόνο σε άλλους τόπους και από απώτερη καταγωγή. Και το ίδιο το όνομα «Μάνη»» τείνει να εξαλειφθεί, αφού το ένα τρίτο της έχει «εκχωρηθεί» στη Μεσσηνία και το υπόλοιπο θα κατατμηθεί σε ονόματα μεγάλων Δήμων, χάνοντας την αίσθηση του συμπαγούς χώρου της Μάνης.

Ήδη ορισμένοι Μανιάτες στο εξωτερικό «Αμερική, Αυστραλία» που κατάγονται από την «Μεσσηνιακή» Μάνη έχουν μπερδευτεί αν είναι Μανιάτες ή Λάκωνες. Αλλά και οι λοιποί Μανιάτες ή Λάκωνες δεν ξέρουν αν πρέπει να τους θεωρούν Λάκωνες και Μανιάτες. Αυτούς που με ευψυχία υπερασπίστηκαν την Μάνη μαζί με τους λοιπούς σε τόσους αγώνες.

Σε μέρες «πονηρές»», όπως οι σημερινές είναι άφευκτη ανάγκη και ιστορικό αίτημα να επανενωθεί η Μάνη, που αποτελεί την μεγαλύτερη εγγύηση για ύπαρξη ακέραιος ελληνικής τοπικής συνείδησης.