Μάθημα ελευθερίας υπήρξε η μάχη της Βέργας, ή άλλως λεγόμενη και μάχη του Αλμυρού, η οποία διεξήχθη κατά το κρίσιμο πενθήμερο μεταξύ 21ης και 25ης Ιουνίου 1826, στην αιματοπότιστη αυτή περιοχή και στην άγρια περιοχή του Δυρού και των πέριξ αυτού Μανιάτικων χωριών και περιοχών.

Η εκστρατεία του Ιμπραήμ με όλες του τις δυνάμεις, πεζικές, ιππικές, ναυτικές εκάλυψαν χρονικά όλο το θέρος του 1826 και τοπικά όλη την έκταση της Μάνης εις την τριπλή διάστασή της, δυτική-ανατολική και μέσα Μάνη και έδωσε έτσι την ευκαιρία σε όλους τους Μανιάτες και σε όλους τους ηρωικούς συμπολεμίσαντες με αυτούς να συνθέσουν έπος επιβλητικό, ουδενός προγονικού κλέους υποδεέστερου.

Η μάχη της Βέργας, η μάχη του Δυρού και η μάχη του Πολυαράβου συνθέτουν μια, οιονεί Αγία Τριάδα της πολεμικής ιστορίας της Μάνης. Ειδικά η μάχη της Βέργας τηρουμένων κάποιων αναλογιών θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τη μάχη των Θερμοπυλών, μόνο που εδώ νικητές δεν ήσαν οι Μύδοι, αλλά οι νεώτεροι απόγονοι των Θερμοπυλομάχων, μαζί με τους νεότερους Θεσπιείς που ήσαν οι Μεσσήνιοι, οι Ηλείοι, οι Κρήτες και άλλοι εξ άλλων περιοχών αγωνιστές.

Έχει ιδιαίτερη σημασία η Λεωνίδιος, αλλά νικηφόρος μάχη της Βέργας στην ευτυχή απόληξη του πολυετούς και πολυαίματου αγώνα της Εθνεγερσίας. Είναι η πρώτη Ελληνική νίκη μετά από αλλεπάλληλες κατά ξηράν ήττες δύο ετών.

Η νίκη αυτή ήταν καθοριστική για την έκβαση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων, πιο σημαντική ίσως και από τη ναυμαχία του Ναβαρίνου που ήρθε 16 μήνες μετά. Δεν πρέπει να υποτιμάμε τον δικό μας αγώνα.

Και δυστυχώς τον υποτιμάμε σε σημείο τέτοιας αισχρότητας ώστε οι μάχες της Βέργας, του Δυρού και του Πολυαράβου να μην μνημονεύονται σε σχολικά και πανεπιστημιακά εγχειρίδια…Και όμως η μάχη αυτή θα έπρεπε να μνημονεύεται όχι μόνο γιατί δίνει πρότυπα ανδρείας αλλά γιατί προσφέρει πρότυπα παιδαγωγίας.

Ομιλία από κ. Σαράντο Καργάκο κατά την επέτειο των 174 ετών του εορτασμού της μάχης της Βέργας.

Δημοσίευση στην εφημερίδα «Αδούλωτη Μάνη».