Άλικα

Άλικα
Του Γεωργίου Π. Αναστασάκου, Μαθηματικού. Δημοσίευση στην εφημερίδα «Φάρος της Λακωνίας», σε συνέχειες α.φ. 486 – 489, 21/6/1985

Τα Άλικα είναι ένα από τα μεγαλύτερα και αρχαιότερα χωριά της μέσα Μάνης. Βρίσκεται στο Μεσσηνιακό Κόλπο και ανήκει στην επαρχία Οιτύλου του νομού Λακωνίας. Απέχει από το ακρωτήριο Ταίναρο ή Κάβο Ματαπάς (Πορτοκάγιο) 11,5 χιλ. και από το ακρωτήριο Θυρίδες ή Κάβο Γκρόσσο (Γερολιμένας) 3,5 χιλ. Έχει δε Β. γεωγρ. πλάτος 36^ο 25’ και Ανατ. Γεωγρ. μήκος 22^ο16’. Μετά την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους είχε τις εξής Διοικητικές μεταβολές. Από το 1836 - 1841 ανήκε στο «Δήμο Καινηπόλεως» που περιελάμβανε τα χωριά, Άλικα και Βάθεια. Από το 1841 - 1912 ανήκε στων «Δήμο Μέσης» που τον αποτελούσαν τα χωριά Κίττα, Νόμια, Γαρδενίτσα, Κούνος…, Άλικα και Βάθεια.

Από το 1912 έγινε η Κοινότης «Αλίκων» που περιλαμβάνει τα Άλικα, την Κυπάρισσο και τον Μάραθο. Επειδή τα Άλικα έχουν περισσότερη γόνιμη γη από όλα τα αλλά χωριά της περιοχής τους και αρκετά πηγάδια με πόσιμο νερό στην Κυπάρισσο, που είναι κτισμένη κοντά στην Ακρόπολη της Αρχαίας Καινήπολης, γι’ αυτό εχρησιμοποιούντο σαν καταφύγιο από τους καταδιωκούμενους και λογής - λογής μετανάστες. Όταν δε δημιουργείτο δημογραφικό πρόβλημα, λειτουργούσαν οι φυσικοί νόμοι. Οι Ισχυρότεροι συνήθως έμεναν και οι ασθενέστεροι έφευγαν. Για τους λόγους αυτούς περάσανε από τα Άλικα, πολλές οικογένειες της Μάνης, της Καλαμάτας και γενικότερα της Λακωνίας. Πολλές από αυτές όχι μόνο πρόκοψαν και απέκτησαν πλούτη και δόξα, αλλά στάθηκαν από τους κυριότερους συντελεστές του Μεγάλου Ξεσηκωμού του 1821 που μας χάρισε την Ελευθερία και την Εθνική μας Ανεξαρτησία. Ανάμεσα σε πολλές άλλες που θα αναφέρομε πιο κάτω διακρίνονται: οι Μαυροιμιχαλαίοι από την Τσίμοβα και οι Γρηγοράκηδες - Τζανετάκηδες από το Γύθειο. Από αυτές τις δύο οικογένειες βγήκαν τέσσερες Μπέηδες της Μάνης. Είναι δε γνωστή και ιστορικά καταξιωμένη η μεγάλη και αποφασιστική επίδραση της προσχώρησης και συμμετοχής του Πετρόμπεη και της οικογενείας του στην Επανάσταση, στις 17 Μαρτίου 1821, που είχε σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Καλαμάτας και την γενίκευση της Επανάστασης σε Μοριά και Ρούμελη.

Οι Γρηγοράκηδες - Τζανετάκηδες είναι οι οικιστές του Νέου Γυθείου και όταν εφαρμόσθη ο θεσμός του Μπέη για την Μάνη, ο σπουδαιότερος Μπέης ήταν ο Τζανέτος Γρηγοράκης (Τζανή-μπεης) που διατήρησε τον τίτλο 16 χρόνια (1782 - 1798). Η προσχώρησή του στην Επανάσταση ξεσήκωσε πάρα πολλές οικογένειες της Ανατολικής και Δυτικής Μάνης. Άλλες οικογένειες που κατάγονται από τα Άλικα είναι με τα επώνυμα Δεμέστιχας στην Παγανέα, οι Βαβούληδες του Γυθείου (Βασιλούνης, Στεφονάκος κ.λ,π.). Ο Φιλιππάκος στο Μαυροβούνι, που ανήκει στην Οικογένεια Περιμένη, ο Ντουζέπης στα Καλύβια και Γύθειο, Γκιτάκος, Βεντίκος και Μουρκόγιαννης στο Νύφι, στα ορεινά του οποίου είναι «Τα Νικολεγιάννικα Καλύβια». Εκεί έμενε η οικογένεια Γκιτάκου. Ο Λαγωνίκας στο Γύθειο και την Καλαμάτα. Ο Αλικάκος στον Αγ. Νικόλα της Σπάρτης. Ο Σπανίδης στην Μικρομάνη της Μεσσηνίας. Πιερράκος, Φτιχιάκος, ‘Αθανασάκος, Ποντικάκος κ.λ.π. στην Καλαμάτα και πολλοί άλλοι που είναι άγνωστοι τουλάχιστον σε εμένα.

Σχετικά με τα Άλικα και την οικογένεια Μαυρομιχάλη μπορεί να βρει κανείς περισσότερα στο έργο «Μαυρομιχάλαι» του ιστορικού Γιάννη Φιλήμονα που γράφει: «Περί το 1340 ότε οι Τούρκοι κατέκτησαν την θρακικήν χερσόνησον, οικογένειες τινές εκ της πόλεως Καρδίας (Ανδριανούπολης) κατέφυγαν εις Μάνη. Κοντά στο Ακρωτήρι Ταίναρον κείται χωρίον ονομαζόμενο Άλικα παρ’ αυτώ ελλιμενισθη ποτέ πλοίο μεταφέρον οικογενείας τινάς εκ της Ανδριανουπόλεως εις την Ευρώπην. Εκ τούτων έμειναν δύο εν τω Άλικα, άφ’ων κστάγονται, η γενεά των Μαυρομιχαλαίων εκ της μιας και των Γρηγοράκηδων - Τζανετάκη εκ της άλλης». Παρά κάτω μας πληροφορεί ότι λόγω εσωτερικών ερίδων εξηναγκάσθη η οικογένεια Μαυρομιχάλη, από την οικογένεια Ντουζέπη, να φύγει από τα Άλικα και να εγκατασταθεί στην Τσίμοβα (Αρεόπολη).

Υπολογίζεται ότι αυτό έγινε μετά το 1.600 μ.Χ. Γραπτές μαρτυρίες για τον πληθυσμό των χωριών της Μέσα Μάνης, έχομε από την προετοιμασία της εκστρατείας του Δούκα του Νεβέρ (1616), για απελευθέρωση της Ελλάδος. Τα Άλικα είχαν 80 οικογένειες, οι Άνω Μπουλαριοί 40, οι κάτω Μπουλαριοί 30, ο Πύργος 60, η Τσίμοβα 30, η Κίττα 80, η Μίνα 40, η Χαριά 80, το Νύφι 20, η Νόμια 30, η Γαρδενίτσα 20, η Λάγεια 100, ο Βαχός 35, ο Κάβαλος 10 και το Κουσκούνι 40. Για τις μετακινήσεις του πληθυσμού της Μέσα Μάνης, στην περίοδο 1715—1763 μας πληροφορεί ο Γιατρός Παπαδάκης από την Λάγεια με τον περίφημο «Κώδικα 214». Επίσης με το «υποσχετικό των Μανιατών προς τους Καπετάν Μπέη Σερεμέτην και Αντώμπεη». ‘’Το 1806 Αύγουστου 15 Μαραθονήσι που υπογράφουν ονομαστικά όλα τα χωρία της Μάνης, με τις οικογένειες που τα αποτελούν έχομε... Άλικα: Νικολεγιάννοι, Στουριανιάνοι και Μαρτιάνοι. Όλοι κοινώς υποσχόμεθα τα άνωθεν’’.

Πως δημιουργήθηκαν τα Άλικα
Μετά την καταστροφή της «Καινήπολης» όσοι απόμειναν, τραβήχτηκαν στο εσωτερικό της χώρας, σε βουνά και σε λαγκάδια, αθέατα από την θάλασσα και τις παραλίες. Εκεί σχηματίσθηκαν οι πρώτοι συνοικισμοί που αποτέλεσαν τους πυρήνες των διαφόρων χωριών. Ένας τέτοιος συνοικισμός, που αποτελείτο από σκόρπιες μικροομάδες με καλύβες κρυμμένες ανάμεσα στις μεγάλες πέτρες του βουνού (κοτρόνια), αθέατες από μακρά, ήταν εκείνος που αργότερα εξελίχθη στο χωριό Άλικα. Οι μικροομάδες με τις καλύβες στέγαζαν τις διάφορες οικογένειες (πατριές) και αποτελούντο από (3 - 10) περίπου καλύβες. Συνήθως οι μεγάλες οικογένειες που είχαν πολλές καλύβες, είχαν και την εκκλησία τους, τις στέρνες τους κλπ.

Τα Άλικα ήταν απλωμένα στην πλαγιά του μικρού βουνού «Καφτηριά». Στην περιοχή Άγιου Στράτηγου (Στρατηγού) ΒΔ, Άγιου Αντώνη Ν και στην λαγκαδιά που βρίσκεται στο ΝΑ μέρος τον βουνού, στις περιοχές Αϊ Νίκου (Άγ. Νίκωνος), Άγ. Φίλιππο (περιοχή πού ήσαν οι Μαυρομιχαλαίοι), Άγ. Σίδερου (Ισίδωρου), Πάτσι κ.λ.π.

Όταν δε μιλάμε για χωριό πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας, ότι οι άνθρωποι αυτοί μέχρι τον 15^ον αιώνα ήσαν δουλοπάροικοι, στην αρχή των Βυζαντινών, όπως και όλοι οι Πελ/νήσιοι. Δηλαδή η γη που καλλιεργούσαν και τα ζώα τους ανήκαν στον Φεουδάρχη. Ένας τέτοιος μεγάλος γαιοκτήμονας τον 13^ου αιώνα ήταν ο Βυζαντινός Λέων Χαμάρετος, ο οποίος εδέσποζε της Λακωνίας (Περιοχή Σπάρτης και Ταϋγέτου μέχρι Ταινάρου). Κατόπιν με τον ερχομό των Φράγκων, Ενετών και τέλος των Τούρκων, τα αφεντικά αλλάζανε συχνά μέχρι το 1401 που ολοκληρώθηκε η κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Τούρκους. Τότε άρχισαν στα ορεινά και άγονα μέρη να δημιουργούνται χωριά του σημερινού τύπου. Σ’ αυτά δηλαδή οι κάτοικοι ήσαν ιδιοκτήτες της γης που καλλιεργούσαν και των ζώων πού έβοσκαν. Γιατί οι παλιοί ιδιοκτήτες είχαν παραμερισθεί ή εξοντωθεί, οι δε νέοι αφέντες δεν έδειχναν ενδιαφέρον. Η περιοχή των Αλίκων απείχε 3χλμ. τουλάχιστον από την θάλασσα και ήσαν οι συνοικισμοί του εντελώς αθέατοι από την θάλασσα. Κάποτε όμως προδόθηκαν μόνοι τους.

Ένα Μεγάλο Σάββατο το βράδυ, εκείνοι που κατοικούσαν στην περιοχή του Άγιου Στράτηγου, είχαν ανάψει κεριά και έκαναν Ανάσταση. Κάτω στη θάλασσα, κοντά στην ακτή, ήταν μερικά κουρσάρικα καράβια. Όταν οι κουρσάροι είδαν τα φώτα βγήκαν στην ξηρά στη θέση «Πλείστρες» κοντά στο «Γιάλι» και με πολλές προφυλάξεις κατάφεραν να φτάσουν μέχρι την εκκλησία. Επακολούθησε άγρια σφαγή και λεηλασία. Γέμισαν με πτώματα δύο στέρνες που ήσαν δίπλα στην εκκλησία και μέχρι σήμερα υπάρχουν κατάλοιπα οστών. Η περιοχή αυτή λέγεται «κοκαλιάρα» από τους ντόπιους και ιδίως από τους τσοπάνηδες. Στις περιοχές αυτές μείνανε οι Αλικάτες αρκετούς αιώνες. Άλλοι φεύγανε και άλλοι ερχόντουσαν. Άναβαν οι εσωτερικές συγκρούσεις, ιδίως όταν δεν είχαν εξωτερικές απειλές και κατάφερναν να ζουν πάντοτε μέσα σε πολεμική ατμόσφαιρα. Όταν άρχισε να ελαττώνεται ο κίνδυνος από τους Πειρατές άρχισαν να κατεβαίνουν κατά το τέλος του 17^ου αιώνα στους πρόποδες του βουνού «Καφτηριά» και να κάνουν μικροσυνοικισμούς με ξερολιθιές, πάλι κατά ομογένειες (πάτριες). Τέτοιοι συνοικισμοί ήταν οι «Κουσούμπες» στο ΝΔ της Καφτηριάς και οι «Κεντρίνες» και «Τσουκαλούνες» κλπ. στο Δ μέρος. Στα μέρη αυτά υπάρχουν ερείπια από σπίτια εκκλησίες, στέρνες κλπ. βελτιωμένης ποιότητας.

Σε κάποια μεταγενέστερη εποχή αποφάσισαν να κτίσουν μια κοινή εκκλησία, σ’ ένα παλιό Λατομείο (Λατομά). Από το Λατομείο αυτό έβγαινε πορώδες ερυθρό μάρμαρο σκοτεινού χρώματος. Αυτό λέγεται ότι χρονολογείται από την εποχή της Ρωμαιοκρατίας ή και παλαιότερα. Εκεί υπήρχε μία αρκετά μεγάλη επιφάνεια, περισσότερο, ίσως από δύο στρέμματα πού βρισκόταν στο Ν. μέρος, στους πρόποδες του βουνού Καφτηριά και στο μέσο περίπου της απόστασης που χώριζε τους ανατολικούς και δυτικούς συνοικισμούς. Η ώρα της κοινής συνείδησης για ένα ενιαίο χωριό είχε σημάνει. Η εκκλησία αυτή είναι η σημερινή κεντρική εκκλησία των Αλίκων και σιγά - σιγά συγκεντρώθηκαν γύρω από αυτή όλα τα σπίτια του χωριού κατά συνοικισμούς με βασικό κριτήριο οργάνωσης τις πατριές. Η εκκλησία αυτή έχει αφιερωθεί στην Παναγία και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου που είναι η Γέννηση της Θεοτόκο». Λόγω διαφόρων εσωτερικών συγκρούσεων κτίσθηκαν διάφοροι μικροσυνοικισμοί (Ξεμόνια), για στρατηγικούς και οικονομικούς λόγους όπως ή Κυπάρισσος και άλλα.

Ποία ήταν ή μορφή του τοπίου των Αλίκων και γενικότερα όλης της περιοχής δεν γνωρίζομε. Ο Γεωγράφος Στράβων (1—27μ.Χ.) μας πληροφορεί ότι ο Ναός του Ποσειδώνα στο Ταίναρο ήταν μέσα σε δάσος. Εξ’ άλλου η ορεινή περιοχή «Γρίλια» δείχνει ότι υπήρχαν εκεί αγριοελιές. Επίσης τα ονόματα των χεριών Δρυ, Δριαλί, κλπ. μας δείχνουν ότι υπήρχαν εκεί Δρύες (Βελανιδιές). Επίσης υπάρχει μια πολύ παλιά πληροφορία ότι ένας έμπορος από το χωριό «Κατανεμίστηκα» χρωστούσε σ’ ένα έμπορο της Κορώνης, που είχε δικό του καΐκι, 300 βαρέλες λάδι.

Τα «Καντανεμίστηκα» ήταν Δυτικά στο χωριό Τσουκαλιά και σώζονται ακόμα τα ερείπιά του. Ήκμαζε την εποχή της Καινήπολης και ίσως κατεστράφη την ίδια εποχή μ’ αυτήν. Όλες λοιπόν αυτές οι πληροφορίες με τα τοπωνύμια, μας δίνουν το δικαίωμα να πούμε ότι υπήρχαν δένδρα και ελιές στην Μ. Μάνη, αλλά καταστράφηκαν από τους πολέμους. Δεν αποκλείεται δε την σφραγίδα της καταστροφής νάβαλε ο Σελάν Πασσάς (Σιλαμπαχιάς) των Ιωαννίνων το 1610. Αυτός είχε 20.000 στρατό και άφησε στο πέρασμά του καμένη γη και ερείπια. Είχε δε εντολή να σφάξει όλους τους κατοίκους υπό την κόκκινη Δρυ (άγνωστο χωριό της Μ. Μάνης) μέχρι το Πορτοκάγιο. Γιατί και ο Γουλιέλμος Λήκ, που πήγε στα 1805 στη Μ. Μάνη δεν είδε πουθενά ελιές, αλλά μόνο στο Μοναστήρι του Πόρτο Κάγιου. Οι ελιές πήγαν στη Μ. Μάνη μετά την Ίδρυση του Έλληνικού Κράτους. Στα Άλικα και ιδίως στην Κυπάρισσο και τους λόφους καλλιεργούσαν βαμβάκι, γι’ αυτό τα γύρω χωριά έλεγαν τους Αλικάτες «ασπροβρακάδες και «ασπροπουκαμισάδες». Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας φαίνεται ότι έκαναν και Πειρατεία, γιατί το «Σαρολιμένη» αναφέρεται σαν Πειρατικό Κέντρο.

Κατά τον Εθνικό Ξεσηκωμό του 1821 οι Αλικάτες έδωσαν το παρόν. Πολέμησαν σ’ όλα τα μέτωπα, Καλαμάτα, Βαλτέτσι Τρίπολη, Πολυάραβο, Αλμυρό κλπ. Από το Βαλτέτσι έφεραν Πανώλη και πέθαναν πολλοί πολεμιστές και γυναικόπαιδα. Μόνο από τους Βαβουλιάνους πέθαναν 40 άτομα. Μεταξύ αυτών και 4 αδέλφια Κουρτικιάνοι με τις οικογένειές τους και ξεκλήρησαν. Στο τέλος του περασμένου αιώνα και στις αρχές του τρέχοντος οι κάτοικοι των Αλίκων υπερέβαιναν τους 700. Σήμερον δεν υπερβαίνουν τους 70 και οι περισσότεροι είναι ηλικιωμένοι. Στους Εθνικούς αγώνες (1912 — 1921) τα Άλικα είχαν 5 νεκρούς τους 1) Αλέξανδρο Ντουζέπη, υπολοχαγό. 2) Ηλία Πιερράκον επιλοχία, 3) Κυριάκο Πιερράκο αδελφό του προηγούμενου, 4) Γεώργιο Ντουζέπη και 5) Ιωάννη Φιλιππάκον. Ανάπηρο δε πολέμου τον Παναγιώτην Περιμένη. Το δε 1940 - 41 δύο νεκρούς τους 1) Χρήστον Λαγωνίκα του Βρασίδα και 2) Αλέξανδρο, Αναγνωστάκη του Πέτρου. Ανάπηρο δε Πολέμου τον Γεώργιον Αναστασάκο του Παναγιώτη. Εκεί όμως που οι νεκροί ήσαν πολλοί και οι υλικές ζημιές τεράστιες ήταν κατά την διάρκειαν του εμφύλιου πολέμου, αλλά γι’ αυτά θα μιλήσει η Ιστορία.

Σήμερα οι περισσότεροι κάτοικοι των Αλίκων έχουν μεταναστεύσει στον Πειραιά, Αθήνα κλπ. Έχουν προοδεύσει αρκετά και οι περισσότεροι θεωρούνται επιτυχημένοι οικονομικά και κοινωνικά.

Οι οικογένειές τους αριθμούν τουλάχιστον (100) εκατό επιστήμονες μηχανικούς, αξιωματικούς και άλλους απόφοιτους ανωτάτων Σχολών, με πολύ καλές σπουδές, ακόμα και μεταπτυχιακές. Δεν ξεχνούν όμως και τα Άλικα. Γι’ αυτό έχουν Ιδρύσει στον Πειραιά Σύλλογο με τον τίτλο «Σύλλογος Αλικατών η Καινήπολης», ο οποίος σε συνεργασία με τον εκάστοτε πρόεδρο της Κοινότητας Αλίκων φροντίζει και βοηθά στην εκτέλεση διαφόρων εκπολιτιστικών έργων. Το μεγαλύτερο επίτευγμα που βγήκε από αυτή την συνεργασία είναι η ύδρευση του χοριού, μοναδικό φαινόμενο για την Μ. Μάνη.

Ως προς την προέλευση του ονόματος Άλικα, υπάρχουν διάφορες απόψεις, γιατί παρουσιάζεται με διάφορους τρόπους και η ορθογραφία του. Ήτοι 1) Άλυκα, 2) Άλικα και 3) Άλικα. Στην πρώτη περίπτωση φανεροί ότι υπήρχαν εκεί Αλυκές, δηλαδή αλατοχώρι. Στη δεύτερη περίπτωση προέρχεται από την λέξη «Άλικος ή Αλίκος, που κατά τον Ησύχιον σημαίνει κάτοικος των παραλίων περιοχών της Πελ) νήσου. Δηλαδή είναι παραθαλάσσιο χωριό. Επομένως η δασεία στο άλφα το συνδέει κατά κάποιο τρόπο με την θάλασσα. Στη τρίτη περίπτωση προέρχεται από το Άλικος πού σημαίνει κόκκινος φωτεινός και ίσως έχει σχέση με το κοκκινωπό μάρμαρο της Λατομάς. Δηλαδή είναι φωτεινό χωριό ή είναι χτισμένο σε μια περιοχή που έχει κόκκινες πέτρες. Σύμφωνα με την Ιστορία του χωριού η πρώτη περίπτωση δεν φαίνεται πιθανή. Γιατί αν μάζευαν λίγο αλάτι από τα βράχια των ακτών της θάλασσας δεν επρόκειτο για αλυκές. Αυτό εξ Άλλου γινόταν και από τα άλλα χωριά που ήταν κοντά στην θάλασσα. Η δεύτερη περίπτωση πρέπει επίσης ν’ απορριφθεί γιατί δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί σαν παραθαλάσσιο ένα χωριό που απείχε τότε περισσότερον από 3χλμ. από την θάλασσα. Μένει η τρίτη περίπτωση που εκ πρώτης όψεως κάπως ευσταθεί λόγω του μαρμάρου της Λατομάς και του χρώματος των χωμάτων ορισμένων περιοχών (κοκκινόγια κλπ.).

Αλλά ο ορός Άλικος που σημαίνει κόκκινος, φωτεινός κλπ. είναι νεοελληνικός όρος που σχηματίσθηκε μετά τον 15^ον αιώνα, ενώ η ονομασία του χωριού φαίνεται παλαιότερη. Από το αδιέξοδο αυτό κατά την γνώμη μου, μας βγάζει ο Δημ. Δημητράκος, ο οποίος στο βιβλίο του «Οι Νικλιάνοι» στη σελίδα 111 γράφει «Καινήπολης ή Ταίναρος είναι το σημερινό παράλιο χωριό Κυπάρισσος κοντά στην Άλικα».

Από την μεγάλη εγκυκλοπαίδεια πληροφορούμαστε ότι «η Άλικα, είναι ο λιπώδης ρύπος των προβατείων ερίων, ως φυσικώς αυτά έχωσι. Άλλως ‘’πίνος’’ αρχ. οίσπη». Αυτό σημαίνει ότι, ήταν μια περιοχή που πάνω στα κορτρώνια είχαν απλωμένα προβατόμαλλα, όπως γίνεται συνήθως στους προβατότοπους. Εξ’ άλλου από ένα τετράστιχο πού αποδίδεται στον Όμηρο:

Σε γη της Λακωνίας, παράλια κώμη ήρθα,
στον τόπο του χαρωπού Ηλίου το Ταίναρο,
όπου και πρόβατα βόσκουν πάντοτε
του θεού Απόλλωνα
και τοποθεσία είναι χαρωπή.

Πληροφορούμαστε ότι από την Ομηρική εποχή, στην περιοχή βοσκούσαν πολλά πρόβατα που ανήκαν στο Ναό του Απόλλωνα του Ταινάρου και αργότερα ήταν του Ναού του Ποσειδώνα, που αντικατέστησε τον πρώτο. Αυτό είναι λογικό, γιατί χρειαζόταν ένα μόνιμο ποιμνιοστάσιο, για να καλύπτει τις ανάγκες σε κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα των επισκεπτών του Ναού στο Ταίναρο, οι οποίοι φιλοξενούντο στην «... παράλια κώμη», που σε μας διασώθηκαν τα ονόματα «Ταιναρίων» και «Καινήπολης» μετά την καταστροφή της πρώτης. Η περιοχή λοιπόν του ποιμνιοστασίου αυτού ονομάσθη κάποτε Άλικα, λέξη που έχει σχέση με το πλύσιμο και άπλωμα των μαλλιών των προβάτων. Ύστερα πήρε το όνομα της περιοχής και το χωριό που αποτέλεσαν οι καλύβες των τσοπάνηδων της περιοχής Άλικα.

Φαίνεται ότι κάπου το βρήκε γραμμένο «η «Άλικα» ο Δ. Δημητράκος και το έγραψε. Γιατί στην προσπάθειά του να εκδώσει το «Μεγάλο Λεξικό Δημητράκου» είχε χρησιμοποιήσει πολύ μεγάλη και ποικίλη βιβλιογραφία, που με κάνει να πιστεύω ότι, δεν έχει γραφεί κατά λάθος. Ας σημειωθεί δε ότι σε όλα τα προεπαναστατικά έγγραφα και κείμενα γράφεται «Άλικα», αλλά δυστυχώς χωρίς άρθρο. Μετά την επανάσταση του 1821, άρχισαν να εμφανίζονται και οι άλλοι δύο τρόποι γραφής.