ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΚΑΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ

του Μιχάλη Γρηγ. Μπατσινίλα

Στη Μάνη εκτός από το ιστορικό κάστρο της Μαΐνης ήσαν και μία σειρά από μικρότερα φρούρια που μέχρι τις ημέρες μας λέγονταν καστρία. Από αυτά άλλα είναι μεγαλύτερα και έδρες των παλαιών βυζαντινών Κόμητων ή αργότερα των Τοπαρχών, και άλλα μικρότερα και εμπροσθοφυλακές ή Βάρδιες του κάστρου της Μαΐνης ή των καστρίων.

Τα μεγαλύτερα καστρία της Μάνης στην Βυζαντινή περίοδο ήσαν:

1. Καστρί Τηγανιού –(Αποσκεροί, Νικλιάνικο).
2. Καστρί Κολοκύθι –(Προσηλιακοί).
3. Καστρί Καρυούπολης –(Φωκάδες).
4. Σιδερόκαστρο –(Μαλεύρηδες).
5. Καστρί του Μεληγγού –(Σπανήδες).

Από τους Φράγκους χτίστηκαν τα κάστρα:

1. Κάστρο του Λεύκτρου.
2. Κάστρο του Πασσαβά.
3. Κάστρο της Μαΐνης.

Από τους Τούρκους ή Ενετούς χτίστηκαν τα κάστρα:

1. Κάστρο Ζαρνάτας.
2. Κάστρο Κελεφάς.
3. Κάστρο Πόρτο-Κάγιου.
4. Κάστρο της Μπαρδούνιας.

Τα κάστρα και τα καστρία τα γκρέμισε το 1415 ο αυτοκράτορας Μανουήλ Παλαιολόγος, που ήρθε στο Βοίτυλο και εφάρμοσε αυτοπροσώπως δύο νόμους του, «της λύσης των φρουρίων» και «του μασχαλισμού».