Κορυφαίος λαογράφος και θεμελιωτής των λαογραφικών σπουδών στην Ελλάδα. Καταγόταν από τα Γιαννιτσάνικα της Μάνης, όπου ο πατέρας του ήταν Δικαστής. Γεννήθηκε στη Καλαμάτα το 1852 και πέθανε στην Αθήνα το 1921. Μαθητής ακόμα του γυμνασίου έδειξε ενδιαφέρον για τα ήθη και τα έθιμα των αρχαίων και των νεώτερων Ελλήνων, για τα γλωσσικά ιδιώματα, τα τραγούδια, τις παροιμίες, τα παραμύθια και τις παραδόσεις του ελληνικού λαού. Ήταν η εποχή που η θεωρία του Φαλμεράγιερ είχε προκαλέσει πανελλήνιο συναγερμό κι είχε κεντρίσει τη φιλοτιμία των Ελλήνων λογίων να αποδείξουν με κάθε τρόπο την ιστορική συνέχεια και τους πνευματικούς δεσμούς της νεώτερης με την αρχαία Ελλάδα.

Σε ηλικία 14 ετών ο Πολίτης δημοσιεύει στην «Πανδώρα» λαογραφικές πραγματείες «Περί λυκοκανθάρων» και μανιάτικα τραγούδια «Άσματα δημώδη της Μάνης», ενώ το 1870 είχε ήδη έτοιμο τον πρώτο τόμο της Νεοελληνικής μυθολογίας. Στα μοιρολόγια επανήλθε πολλές φορές στην ανοδική του πορεία, που τον κατέστησε πατέρα της Ελληνικής Λαογραφίας.

Τις φιλολογικές του σπουδές στην Αθήνα (1868-1872) συμπλήρωσε στο Μόναχο, όπου συνδέθηκε με το μετέπειτα κορυφαίο βυζαντινολόγο Κρουμπάχερ.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα διορίζεται διαδοχικά βιβλιοθηκάριος στη Βιβλιοθήκη της Βουλής (1880), επιθεωρητής δημοτικής εκπαίδευσης (1884), υφηγητής (1882) και καθηγητής (1890) της μυθολογίας και της ελληνικής αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο. Ήταν ακόμα ο Πολίτης συνεκδότης της «Εστίας» από το 1889, ιδρυτής της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας (1908), εκδότης του περιοδικού «Λαογραφία» και ιδρυτής του Λαογραφικού Αρχείου (1918), που προσαρτήθηκε αργότερα στην Ακαδημία Αθηνών.